1. Khái quát chung về Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
1.1. Sự ra đời của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, nhận thấy sự cần thiết phải thành lập tổ chức cộng sản của những người trẻ tuổi, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa I) đã ra "Án nghị quyết về Cộng sản thanh niên vận động" vào tháng 10/1930. Thực hiện Án nghị quyết này các cơ sở Đoàn đã được xây dựng trên khắp cả nước, nhưng hệ thống chưa được thống nhất và Đoàn chưa có sinh hoạt riêng.
Trước tình hình đó, Hội nghị Trung ương Đảng lần II họp tại Sài Gòn từ ngày 20- ngày 26/03/1931 đã ra Nghị quyết về công tác thanh niên và xác định nhiệm vụ "cần kíp tổ chức ra Thanh niên Cộng sản Đoàn". Vì thế, ngày 26/03/1931 được xem là ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Vào thời điểm này, trên toàn quốc đã có nhiều tổ chức Đoàn cơ sở với khoảng 1500 đoàn viên, một số địa phương đã hình thành hệ thống tổ chức Đoàn từ xã, huyện, đến tỉnh.
1.2. Các tên gọi của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh qua các thời kỳ
Từ khi thành lập cho đến nay, để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng, Đoàn đã đổi tên nhiều lần:
- 1931 - 1936: Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương.
- 1937 - 1939: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương.
- 11/1939 - 1941: Đoàn Thanh niên phản đế Đông Dương.
- 5/1941 - 1956: Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam.
- 25/10/1956 - 1970: Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam.
- 2/1970 - 11/1976: Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh.
- 12/1976 đến nay: Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
1.3. Vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh giữ vai trò nòng cốt chính trị trong việc xây dựng tổ chức và hoạt động của Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các thành viên khác của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh định hướng về chính trị, tư tưởng cho hoạt động của Hội. Thường xuyên thông báo cho Hội những chủ trương công tác và chương trình hoạt động của Đoàn, tham gia ý kiến với Hội để Hội xây dựng chương trình phối hợp nhằm triển khai sâu rộng yêu cầu hoạt động của Đoàn trong hội viên, thanh niên.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh giới thiệu cán bộ chủ chốt của Đoàn để tiến hành hiệp thương vào cơ quan lãnh đạo các cấp của Hội. Có ý kiến hiệp thương giới thiệu cán bộ chủ chốt của Hội tham gia cơ quan lãnh đạo Hội cấp trên.
Phát huy vai trò xung kích cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
2. Những truyền thống của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
Trải qua hơn 90 năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp, tiếp nước nhau phát huy và viết tiếp những truyền thống vẻ vang của thế hệ đi trước, đó là những truyền thống:
2.1. Truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó thiết tha, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân và với chế độ Xã hội chủ nghĩa
Truyền thống quý báu này đã tạo nên động lực tinh thần vô giá xuyên suốt các thời kỳ lịch sử được thể hiện trong hành động cách mạng, nhất là ở những bước ngoặt của lịch sử hơn 90 năm qua. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, điều kiện nào, tuyệt đại bộ phận thanh niên ta luôn siết chặt hàng ngũ xung quanh Đảng lãnh đạo, chấp hành nghiêm chỉnh các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Truyền thống ấy đã làm lên bao chiến thắng, thắng lợi trong các chặng đường lịch sử với một thế hệ trẻ "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Đó là cuộc kháng chiến trường kỳ 9 năm gian khổ, quân và dân ta đã làm nên một Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Trong cuộc trường kỳ kháng chiến ấy đã xuất hiện nhiều tấm gương trẻ tuổi, kiên cường dũng cảm như: Võ Thị Sáu, La Văn Cầu, Bế Văn Đàn, Tô Vĩnh Diện, Phan Đình Giót,... Hay trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ đầy gian lao, thử thách Trung ương Đoàn Thanh niên Lao Động Việt Nam đã phát động "Ba sẵn sàng"...
2.2. Truyền thống của đội quân xung kích cách mạng
Truyền thống của đội quân xung kích cách mạng, dám đón lấy những nhiệm vụ nặng về, dám đi đến những nơi khó khăn, gian khổ, dám suy nghĩ sáng tạo, dám nghĩ dám làm,... để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên", thế hệ thanh niên nước ta luôn nêu cao tinh thần hăng hái, sẵn sàng xung phong đến những nơi Tổ quốc cần, dù đó là biên cương hay hải đảo, dù công việc đó là mới mẻ hay khó khăn.
Truyền thống này đã được phát huy từ rất sớm và gắn liền với các chặng đường lịch sử như: thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ cách mạng, đoàn viên, thanh niên là lực lượng hăng hái đi đầu trong phong trào chống "giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm". Thời gian độc lập chưa được bao lâu, thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta một lần nữa, tiêu biểu trong những ngày đầu kháng chiến là tuổi trẻ Sài Gòn- Chợ Lớn đã thành lập các đội Thanh niên xung phong cảm tử, thanh niên tự vệ kiên quyết đánh trả kẻ thù; tại Thủ đô Hà Nội, trong suốt 60 ngày đêm, nhiều chiến sỹ với tuổi đời còn rất trẻ đã ôm bom ba càng chặn xe tăng giặc ngay trên đường phố.
2.3. Truyền thống gắn bó đoàn kết
Truyền thống đoàn kết gắn bó trong lớp người cùng lứa tuổi, trong các tổ chức Đoàn, Hội; đoàn kết gắn bó với Nhân dân; thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, đặc biệt là những thời điểm phải đối mặt với kẻ thù hay thiên tai. Đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế luôn hòa quyện vào nhau, đồng cảm và đồng tâm hợp lực vì những mục tiêu cao cả của dân tộc và thời đại.
Truyền thống đó đã được phát huy và gìn giữ đến ngày nay đặc biệt là trong đại dịch Covid 19. Với tinh thần "Không ai bị bỏ lại phía sau" Trung ương Đoàn đã tổ chức phát động chương trình "San sẻ yêu thương, chúng ta vượt qua đại dịch" và phát động chương trình "San sẻ yêu thương cùng miền trung", nhằm phát động quyên góp, ủng hộ đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng do bão lũ. Các hoạt động trong chương trình "San sẻ yêu thương" đã kịp thời hỗ trợ người dân và thanh thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn chịu ảnh hưởng của Covid 19 và bão lụt vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.
2.4. Truyền thống hiếu học
Truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự mình nâng cao trình độ chính trị văn hóa, khoa học, kỹ thuật, quản lý và quân sự... say mê sáng tạo trong hoạt động thực tiễn, để cống hiến cho sự nghiệp của dân tộc và của Đảng. Học ở nhà trường, học trong cuộc sống, học để làm người có ích cho xã hội, luôn được các thế hệ thanh niên phấn đấu, thực hiện ngày càng tốt hơn.
Thực tiễn cho thấy đã có rất nhiều cuộc thi, tọa đàm, hội thảo để cho thanh niên có thể học hỏi, nhận lời khuyên, lời tư vấn cũng như đề xuất những ý kiến góp phần cho công cuộc xây dựng đất nước ngày càng vững mạnh, văn minh hơn. Chẳng hạn cuộc thi "Sinh viên 5 tốt", các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật do Đoàn Thanh niên phát động, hay cuộc tọa điểm Tuổi trẻ sáng tạo với chủ đề "Thanh niên Việt Nam tiên phong, sáng tạo góp phần khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc" với sự đồng hành của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam tại Hà Nội,...
Bài viết trên đây là những thông tin mà Luật Minh Khuê muốn chia sẻ tới các bạn về những truyền thống của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.